آجر رستیک چیست و چه کاربردی دارد؟
یکی از مصالح بسیار پرکاربرد در معماری ایرانی آجر است که با توجه به کارایی و مورد مصرف دارای انواع گوناگونی است، یکی از انواع شناخته شده آجر که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم ” آجر رستیک ” است. برای این که اطلاعات دقیقی از ماهیت و کاربرد این نوع آجر داشته باشید، پیشنهاد میکنیم که این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید.
آجر رستیک از کجا به وجود آمده است؟
این نوع آجر، در واقع مدل خاصی از آجر است که روی سطح آن پوشیده از خلل و فرج بوده و اصطلاحا متخلخل است. در حقیقت واژه رستیک به معنای روستایی است و اشاره به استفاده از مصالحی مثل چوب، آجر و انواع سنگهای طبیعی در معماری دارد که الهام گرفته از طبیعت است.
در واقع سبک رستیک در معماری به شیوهای از طراحی و معماری گفته میشود که در آن از مصالح طبیعی بدون کمترین دخالت هنری و ظاهرسازی مورد استفاده قرار میگیرند، معمولا آجرهای رستیک نمایی شبیه به صخره یا سنگ دارند و بسیار طبیعی به نظر میرسند. حالت نامنظم و عدم یکنواختی سطح این آجرها باعث میشود که استفاده از آنها در نمای ساختمان یک شکل طبیعی به نما داده و شکل جذابی به بنا بخشد.
آجر رستیک هم در انواع آجرهای سنتی و هم در آجرهای صنعتی وجود دارد، در واقع عمل رستیک شدن آجرها توسط دستگاههای خاصی صورت میگیرد، با استفاده از این دستگاهها سطح آجرها را متخلخل می کنند. در نوع صنعتی این عمل بیشتر روی آجرهای نسوز صورت میگیرد و دلیل آن نیز استحکام و مقاومت مناسب این آجرها در مقابل دستگاههای رستیک ساز است.
آجرهای رستیک ابعاد گوناگونی دارند که کاربری هرکدام از آنها یکی از فاکتورهای اندازه آجر رستیک محسوب میشود، در آجرهای نمای رستیک اندازه استاندارد معمولا 7*31*2.5 و 5.5*26*2.5 و 10*10*2.5 میباشد.
موارد استفاده از آجر رستیک
آجر رستیک از جمله مصالحی است که هم در فضای داخلی و هم در نمای بیرونی ساختمان میتوان از آن استفاده کرد. در سالهای اخیر این نوع آجرها با توجه به محبوب شدن سبک معماری و دکوراسیون رستیک بسیار مورد توجه قرار گرفته اند، به همین دلیل نیز میتوان با بهره گیری از ابعاد مناسب و همچنین طراحی و اشکال گوناگونی که این سبک از آجرها دارند، آنها را در قسمتهای مختلف ساختمان سازی و معماری مورد استفاده قرار داد.
مزایای استفاده از آجر رستیک در معماری
استفاده از این سبک آجرها معمولا برای ایجاد یک نمای چشمنواز مورد توجه قرار میگیرد، ضمن اینکه آجرهای رستیک از مقاومت و استحکام بالایی برخوردارند، کیفیت بالایی دارند، معمولا ضد حرارت هستند و در مقابل آتش سوزی و حوادث اینچنینی مقاومت بالایی دارند، ضد رطوبت بودن، ضد شوره بودن و مهمتر از همه نمای زیبای این آجرها باعث میشود که همیشه در زمره بهترین انتخابها قرار گیرند. ایجاد حس آرامش و سادگی، طرح و رنگبندی متنوع، وجود ابعاد مختلف و کاربری متنوع از جمله دیگر مزایای آجرهای رستیک است.
تفاوت آجر رستیک و معمولی
شاید بتوان گفت مهمترین تفاوت این آجرها و آجرهای دیگر در شکل ظاهری آنها است، معمولا آجرها دارای یک ظاهر صیقلی و روغن خورده هستند که باعث میشود زیبایی کار دوچندان شده و در مقابل رطوبت و شوره مقاوم باشند از طرفی استحکام مناسبی دارند و همچنین میتوان از آنها در محیط های گوناگون داخلی و خارجی ساختمان استفاده کرد.
آجر نما رستیک با هدف دست نبردن در ظاهر ساده و طبیعی مصالح ساختمانی تولید میشود، این سبک از آجرها معمولا به صورت طبیعی و یا با کمک دستگاه دارای سطح متخلخل میشوند، از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه سنگ هستند و به صخره های طبیعی نیز شباهت زیادی دارند، در این آجرها معمولا از روغنهای محافظ استفاده نمیشود و برای این که استحکام کافی داشته باشند معمولا در هنگام پخت و مراحل شیمیایی ساخت از مواد با کیفیت بالا استفاده میشود.
نکته مهم بعدی در مورد آجرهای رستیک تنوع رنگ طبیعی آنها است، در ساخت این آجرها از رنگهای مصنوعی کمتر استفاده میشود و با استفاده از کاهش یا افزایش حرارت و مدت زمان پخت این رنگهای متنوع را در آجرهای رستیک ایجاد میکنند که به کار بردن آنها در نمای داخلی ساختمان میتواند منظره چشمنوازی ایجاد کند.
معایب آجر رستیک
از آنجایی که آجرهای رستیک بیشتر در نمای ساختمان به کار میروند و جنبه تزئینی دارند به آنها آجر نما نیز گفته میشود، شاید بتوان گفت مهمترین عیب استفاده از این نوع آجرها قابلیت بالای جذب آلودگی توسط آنها است، به همین دلیل رنگ این آجرها خیلی زود تغییر میکند و نیازمند شستشو و تمیز کردن هستند.
اگر از این آجرها در نمای بیرونی ساختمان استفاده شود، به دلیل جرم بالای آجرها، وزن کلی ساختمان افزایش پیدا میکند، به همین دلیل آجرهای روستیک انتخاب مناسبی برای استفاده به عنوان سنگ نما در ساختمانهای بلند نیستند.
همچنین متخلخل بودن این نوع آجرها باعث میشود که با مرور زمان جرم و سیاهی در آنها نفوذ کرده و همین مسئله باعث میشود که نما تیره یا سیاه دیده شود، شاید به همین دلیل است که استفاده از آجرهای رستیک به ویژه در کلانشهرها و شهرهای آلوده بهعنوان سنگ نما کار منطقی به نظر نمیرسد.
اما در محیطهای روستایی و باغی استفاده از این نوع آجرها چه به عنوان سنگ نمای ساختمان و چه به عنوان بخشی از دکوراسیون داخلی میتواند زیبایی خیره کنندهای به بنا هدیه دهد.
در نهایت آجر رستیک در دکوراسیون کاربردی است؟
معمولا آجرهای روستیک در بازار با نام سنگ نما، آجرهای قزاقی و یا آجرهای نسوز میشناسند، بنابراین در زمان انتخاب این نوع آجرها باید دقت داشته باشید که مصالح درستی را تحویل بگیرید، این آجرها برای استفاده از نمای خارجی ساختمان چندان مناسب نیستند اما برای استفاده در نمای درونی ساختمان و به عنوان بخشی از دکوراسیون بسیار مورد توجه قرار گرفته و در سالهای اخیر یکی از ترندهای محبوب به ویژه در دکوراسیونهای سبک سنتی و رستیک است.
اگر قصد دارید از این سبک آجرها برای نمای داخلی ساختمان استفاده کنید باید به استحکام، نحوه تمیز کردن و شستشو و همچنین رنگ و ابعاد آن توجه کافی داشته باشید.
در نمای خانههای باغی، روستایی و ویلایی میتوان از این آجرها به عنوان سنگ نما استفاده کرد، به این ترتیب میتوان گرما و زیبایی طبیعت را میهمان خانهها کرده و از زیبایی چشمنواز این سبک از آجر نما اصفهان نهایت استفاده را برد.
